BLOG 7 PTSS & 'Triggers' deel 2 Onzichtbare triggers

In deel 2 van PTSS & 'Triggers' gaat het over triggers die je niet kan zien of horen. Bij geluid kan iedereen en ook ikzelf  zich gemakkelijk een beeld vormen. Een hard geluid of een onverwacht geluid of een onverwacht hard geluid zijn 'triggers' waarbij iemand zich een voorstelling kan maken. Met de 'onzichtbare triggers' die ik nu wil gaan beschrijven, ligt dat niet zo voor de hand. Het zijn 'triggers' die je niet kan zien. Ik zou ze, op basis van mijn ervaringen, willen beschrijven als sluipmoordenaars: ze zijn er zomaar en de reacties die ze veroorzaken vind ik erg heftig. 

Ik vind het best moeilijk om hierover te schrijven maar ik ga een poging wagen. Voor mij zijn de reacties die deze 'triggers' veroorzaken altijd erg heftig. Deze 'onzichtbare triggers' hebben voor een intensievere link met de traumatische gebeurtenis. Dat klopt ook wel omdat voordat de mishandelingen plaats vonden tussen mijn cliënt en mij, heeft hij met ontzettend veel lawaai zijn huis verbouwd en zijn meubilair kort en klein geslagen. Dit was op zich voor mij ook beangstigend maar het trof mij niet als persoon. De 3 mishandelingen die daarna plaatsvonden op straat waren voor mij beangstigend maar ook  levensbedreigend. Voor mij is dit (verwacht) ik de reden dat het voor mij voelt alsof deze 'onzichtbare triggers' een intensiever link hebben met die mishandelingen.

Volgens mijn psycholoog zijn de mishandelingen voor mij zo bedreigend en intensief geweest dat er door mijn brein tijdens de mishandelingen een link is ontstaan met de dood (1). Ik begeleidde deze man als professional bij zijn dagelijkse leven in de maatschappij. Als professional had ik in dit sociale zorgberoep alleen maar zuivere intenties om deze man te ondersteunen. Mijn brein heeft de mishandelingen die de cliënt heeft uitgevoerd op mijn als zijn hulpverlener veroordeelt als respectloos (2). Het is niet te rechtvaardigen dat een cliënt een hulpverlener mishandeld, dit heeft mijn brein als onrecht (3) opgeslagen. Ik ben in mijn functie als hulpverlener mishandeld, maar ik denk dat het geldt voor iedereen die mishandeld is, het doet wat met je vertrouwen (4). En voor mij deed het ook wat met mijn eigenwaarde (5).

De dood, respect, onrecht, vertrouwen en eigenwaarde zijn voor mij 5 triggers geworden die een directe link hebben met de traumatische mishandelingen. Deze 5 triggers zijn door het onbewuste gedeelte in het brein opgeslagen. Hier heb ik dus helemaal geen idee van gehad. Ik heb het als het ware zelf moeten ontdekken. Dat betekent er in mijn hoofd 2 soorten reacties mogelijk zijn. De reacties die ik kan analyseren, reacties waar ik van kan leren (bijvoorbeeld Dit doe ik de volgende keer anders) en reacties die ik bewust kan controleren ( ik kan de reacties beheersen en beleefd reageren in bepaalde situaties of juist nukkig doen etc). De andere soort reacties die ik ervaar in  mijn hoofd zijn de reacties die totaal oncontroleerbaar zijn. Ik denk dat ik het beste een voorbeeld kan geven omdat ik merk dat ik het moeilijk vind om te omschrijven. Die oncontroleerbare reacties zou je kunnen vergelijken met het moment dat je in een auto rijdt en er plotseling een vogel voorlangs scheert en je wil bukken om hem te ontwijken: een totaal vreemde reactie want bukken heeft in dit geval totaal geen invloed omdat de auto de vogel kan gaan raken maar niet jij. En toch buk je??

Zo vreemd voelen de ongecontroleerde reacties iedere keer voor mij. Alleen ontstaan deze reacties niet door een gevoel zoals in het voorbeeld maar door alles wat te maken heeft met de dood, als iemand geen respect heeft voor mij, als iemand mij onrecht aan doet , als iemand mijn vertrouwen schaadt en als iemand mijn eigen waarde aantast. Die 5 triggers hebben een intensieve link met de traumatische ervaringen voor mij doordat mijn (onbewuste) brein dat zo heeft opgeslagen. 

Natuurlijk had ik voor deze mishandelingen ook moeite met respectloos gedrag of als iemand mijn vertrouwen schaadde. Maar wie herkent dit niet bij zichzelf........ Het verschil in mijn leven nu is dat de 5 triggers die ik genoemd heb geen ergernis, boosheid en teleurstelling meer veroorzaken maar angst en paniek. Op het moment dat de triggers actief worden raak ik in een angst of een paniek aanval. De 5 triggers worden (bijna in alle gevallen) onbewust veroorzaakt door mensen. De impact van een paniek of angstaanval is enorm. Ik ben dan helemaal de weg kwijt en verlies ieder contact met de werkelijkheid en dus ook met de mensen om mij heen. Ik raak dan in een soort 'freeze modus' en kan niets meer. Het enige wat ik dan heel hard nodig heb is intensieve rust. Op zo'n moment is het beter dat er iemand aanwezig is of blijft omdat de kracht om te willen leven langzaam wegebt. Door alle therapie die ik gevolgd heb, heb ik wel inzicht gekregen in de momenten waarop dat zou kunnen gebeuren. Mensen mijden is voor mij dus de beste oplossing. Dan loop ik geen kans om een angst of paniekaanval op te lopen. 

Mijn leven is dus heel beperkt geworden met weinig sociaal contact. Dat maakt eenzaam maar het geeft in zekere zin ook rust (omdat ik geen energie verlies aan het waakzaam zijn op eventuele voor mij 'gevaarlijk' triggers). Een als het ware dubbel leven. Toch is het niet goed en moet ik weer meer gaan doen om onder de mensen te kunnen zijn zonder dat dat mij slopend veel energie kost.

Triggers zijn individueel, het is dus heel belangrijk als je hiermee te maken hebt dat je inzicht krijgt welke triggers jouw brein tijdens de traumatische ervaring heeft opgeslagen. Om dit inzicht te kunnen krijgen was cognitieve therapie voor mij ontzettend belangrijk. Hierdoor heb ik niet de controle (nog) terug maar het heeft mij wel rust gegeven omdat ik nu rekening kan houden met triggers.

Ik maak bewust keuzes om de 5 triggers te mijden: ik verlaat een situatie vroegtijdig, breng een gesprek op een andere wending en ik maak bewust keuzes met wie ik contact heb. Mensen die weten wat PTSS betekent en zich erin verdiept hebben zijn voor mij de eerste sociale contacten die ik weer moet gaan proberen op te pakken. 

Als sociaal mens is het een missen van de sociale contacten voor mij heftig. Dat het het niet meer zal worden zoals het is geweest besef ik ook maar ik wil toch proberen om die beschadigde balans een klein beetje te kunnen herstellen!